جراحی در فضا، به‌ویژه سیاره‌ی مریخ، به‌دلیل شرایطی مثل پرتوهای کیهانی و ریزگرانش و کمبود امکانات ممکن است خطرناک باشد؛ اما بعضی اوقات اجتناب‌ناپذیر است.

در آغاز سال، وجود لخته‌ی خون در گردن یکی از فضانوردان جان او را تهدید می‌کرد. پزشکان مستقر در زمین بدون نیاز به جراحی این مشکل را درمان کردند؛ اما باتوجه‌به اینکه سازمان‌های فضایی و شرکت‌های خصوصی هوافضا به‌دنبال فرود انسان روی مریخ در سال‌های آینده هستند، شاید همیشه بخت با فضانوردان یار نباشد و در شرایط فضا نیاز به جراحی پیدا کنند.

موقعیت‌های فوریتی جراحی یکی از مشکلات اصلی سفرهای فضایی هستند. در چند سال گذشته، پژوهشگران پزشکی فضایی، ایده‌های مختلفی مثل ربات‌های جراح و پرینترهای سه‌بعدی را مطرح کردند. مریخ در نزدیک‌ترین حالت ۵۴/۶ میلیون کیلومتر با زمین و ایستگاه فضایی بین‌المللی (ISS) چهارصد کیلومتر با بالای زمین فاصله دارد. درصورت بروز موقعیت جراحی در ایستگاه فضایی بین‌المللی، بیمار در وضعیتی پایدار با برقراری ارتباط زنده به زمین برگردانده می‌شود؛ اما این روال برای مأموریت‌های مریخ امکان‌پذیر نیست؛ زیرا بازگشت از مریخ می‌تواند ماه‌ها یا سال‌ها به‌طول بینجامد و بین زمین و مریخ نیز بیش از بیست دقیقه تأخیر ارتباطی وجود دارد.

سفرهای فضایی سلول‌ها و فشارخون و عملکرد قلب فضانوردان را تغییر می‌دهند و بر توزیع مایعات بدن آن‌ها نیز تأثیر می‌گذارند و ماهیچه‌ها و استخوان‌ها را ضعیف می‌کنند. همچنین، ممکن است مسافران فضایی به‌راحتی دچار عفونت شوند و به ویروس‌ها مبتلا شوند؛ بنابراین در وضعیت جراحی، خطر بیشتری فضانوردان را تهدید می‌کند.

احتمال نیاز به جراحی در فضا چقدر است؟ طبق تخمین دانشمندان، گروه هفت‌نفره‌ای از فضانوردان تقریبا هر ۲/۴ سال یک‌بار به عمل جراحی اورژانسی در طول مأموریت مریخ نیاز پیدا می‌کنند. دلایلی اصلی نیاز به عمل جراحی می‌توانند جراحت، آپاندیس، التهاب کیسه‌ی صفرا یا سرطان باشند. وضعیت سلامت فضانوردان به‌طورگسترده پایش می‌شود؛ اما ممکن است وضعیت افراد سالم در محیط‌های خشن بدتر شود و نیاز به عمل جراحی پیدا کنند.